Trong những ngày này, các chỉ số về tia cực tím luôn được báo động ở mức cao tại khu vực Thành phố Hồ Chí Minh. Vậy tia cực tím là gì? Nó có tác hại gì cho con người.

Tia cực tím (UV) là gì?

Tia cực tím hay tia tử ngoại, tia UV (Ultraviolet) là một loại bức xạ điện từ giống như sóng vô tuyến, bức xạ hồng ngoại, tia X và tia gamma. Tia cực tím bắt nguồn từ ánh nắng mặt trời và không thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Tiếp xúc với tia cực tím là nguyên nhân chính gây ra các bệnh về da, đặc biệt là ung thư da. Tia cức tím có nhiều trong ánh sáng mặt trời. Những người tiếp xúc nhiều với tia cực tím nguy cơ mắc ung thư da cao hơn.

Mặc dù các tia UV chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong các tia mặt trời, nhưng chúng là nguyên nhân chính gây ra các tác động gây hại cho mặt trời trên da. Tia UV làm hỏng DNA của các tế bào da. Ung thư da bắt đầu khi tổn thương này ảnh hưởng đến DNA của các gen kiểm soát sự phát triển của tế bào da.

Có 3 loại tia UV chính

Tia UVA

Làm lão hóa tế bào da và có thể làm hỏng DNA của chúng. Những tia này có liên quan đến tổn thương da lâu dài như nếp nhăn, nhưng chúng cũng được cho là có vai trò trong một số bệnh ung thư da. Hầu hết các giường tắm nắng đều thải ra một lượng lớn UVA, được phát hiện là làm tăng nguy cơ ung thư da.

Tia UVB

Có năng lượng nhỉnh hơn tia UVA. Chúng có thể làm tổn thương tế bào da trực tiếp DNA và là những tia chính gây ra cháy nắng. Chúng cũng được cho là gây ra hầu hết các bệnh ung thư da.

Tia UVC

Có nhiều năng lượng hơn các loại tia UV khác, nhưng chúng không thể xuyên qua bầu khí quyển và không ở trong ánh sáng mặt trời. Chúng thường không phải là một nguyên nhân gây ung thư da.

Như vậy cả UVA và UVB đều có thể làm tổn thương da và gây ung thư da. Trong đó UVB có cường độ mạnh hơn nên có thể nguy hại cao hơn UVA.

Cường độ của tia UV chiếu xuống mặt đất phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

Thời gian trong ngày: Tia UV mạnh nhất trong khoảng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.
Mùa trong năm: Tia UV mạnh hơn trong những tháng mùa xuân và mùa hè. Đây là một yếu tố gần xích đạo.
Khoảng cách từ đường xích đạo (vĩ độ): Cường độ của tia UV càng yếu khi chổ tiếp xúc với đường xích đạo càng xa.
Mây che: Đôi khi mây là tác nhân ngăn ngừa tia UV từ ánh sáng mặt trời chiếu xuống trái đất. Nhưng trong một số trường hợp thì nó lại phản xạ và làm tăng cường độ của tia UV. Vì thế dù có mây hay không thì tia UV vẫn có thể gây hại.
Phản xạ khỏi bề mặt: Tia UV có thể bật ra khỏi các bề mặt như nước, cát, tuyết, mặt đường hoặc cỏ, dẫn đến sự gia tăng phơi nhiễm UV.
Lượng tiếp xúc với tia cực tím mà một người nhận được phụ thuộc vào độ mạnh của tia, thời gian da tiếp xúc và liệu da có được bảo vệ bằng quần áo hay kem chống nắng hay không.
Những người sống ở khu vực quanh năm, ánh sáng mặt trời có nguy cơ mắc ung thư da cao hơn. Dành nhiều thời gian ngoài trời cho công việc hoặc giải trí mà không có quần áo bảo hộ và kem chống nắng làm tăng nguy cơ của bạn.
Ung thư da là kết quả của việc da tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời. Những biểu hiện thấy ngay của việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời như cháy nắng và sạm da. Tiếp xúc lâu ngày với ánh nắng mặt trời có thể gây ra việc lão hóa da sớm, nếp nhăn, mất tính đàn hồi của da, vết đồi mồi và thay đổi da sang tiền ung thư.
Các tia UV cũng được cho là có ảnh hưởng để mắt như chứng đục thủy tinh thể. Chúng có thể gây ra hiện tượng ức chế hệ miễn dịch da. Những người sẫm màu thường ít bị ung thư da hơn những người da trắng.

Chỉ số tia UV

Như đã lưu ý ở trên, lượng tia UV chiếu xuống mặt đất ở bất kỳ nơi nào đều phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm thời gian trong ngày, thời gian trong năm và độ che phủ của mây. Hiện nay người ta chia thang điểm tứ 1 đến 11+ để chỉ chỉ số của tia UV. Số càng cao có nghĩa là cường độ tia UV cao hơn và dễ gây ra các tổn thương cho da hơn.

Trong những ngày tháng 04 này, chỉ số tia UV tại HCM luôn được báo động ở mức từ 10 trở lên. Đây là một chỉ số rất cao gây nguy hại đến da như cháy da hoặc nặng hơn là ung thư da. Hãy bảo vệ làn da của bạn bằng các biện pháp như khẩu trang, kem chống nắng.

Bên cạnh đó, tia cực tím UV có tác động nhiều đến cấu trúc da làm cho da giảm đàn hồi. Các bạn nữ có thể sử dụng thêm Đông Trùng Hạ Thảo Collagen để tăng cường việc sản xuất Collagen nội sinh, lấy lại làn da căng mịn.