Đột quỵ do thiếu máu cục bộ là một trong 3 loại đột quỵ mà con người có thể gặp phải. Nó được xem là tình trạng thiếu máu não cục bộ.

Đột quỵ do thiếu màu cục bộ là gì?

Loại đột quỵ này gây ra tình trạng tắt nghẽn động mạch dẫn máu lên não. Tình trạng nghẽn mạch này làm giải lưu lượng máu và oxy lên não dẫn đến việc các tế bào não bị hư hại hoặc thậm chí là chết. Nếu sự tuần hoàn máu không nhanh chóng phục hồi thì não sẽ bị chết hoàn toàn.

Đây là loại đột quỵ chiếm tới 87% trong tổng số ca đột quỵ xảy ra.

Một loại đột quỵ khác là đột quỵ xuất huyết mạch máu não. Đây là tình trạng các mạch máu não bị vỡ và chảy máu ra ngoài. Việc chảy máu này sẽ gây chèn ép các mô và tế bào não dẫn đến hư hại hoặc chết.

Dấu hiệu của đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Dấu hiệu của cơn đột quỵ do thiếu máu cục bộ phụ thuộc vào vùng nào trong não bị ảnh hưởng. Sau đây là những dấu hiệu tiêu biểu:

• Có vấn đề về tầm nhì như bị mờ một mắt hoặc nhân đôi hình ảnh.
• Các chi bị yếu hoặc bị liệt, có thể bị cả hai bên, phụ thuộc vào vùng động mạch bị ảnh hưởng.
• Chóng mặt, hoa mắt
• Mất kiểm soát
• Méo mặt

Khi bắt đầu có các triệu chứng trên, việc điều trị được tiến hành càng nhanh càng tốt để hạn chế những thương tật về lâu dài. Nếu bạn phát hiện ai đó đang có dấu hiệu đột quỵ hãy đánh giá bằng quy trình FAST
FACE: Một bên mặt của họ có bị lệch và khó cử động không?

ARMS: Khi họ giơ cánh tay lên thì có chủ động được không?

SPEECH: Lời nói của họ có bị khó khăn không?

TIME: Nếu câu trả lời cho một trong 3 câu hỏi trên là có thì việc làm đầu tiên là phải đưa người đó đi đến cơ sở y tế gần nhất.

Nguyên nhân gây ra đột quỵ do thiếu máu cục bộ.

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ xảy ra khi động mạch bị tắt nghẽn bởi cục máu đông hoặc do tình trạng xơ vữa động mạch. Việc tắt nghẽn này thường xuất hiện ở cổ hoặc trong hộp sọ.

Các cục máu đông bắt đầu trong tim và đi vào trong hệ tuần hoàn. Một cục máu đông có thể bị vỡ hoặc bị kẹt trong động mạch. Khi động mạch bị nghẽn thì máu lên não không đủ dẫn đến việc dẫn đến các tế bào não bị chết dần.

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ còn bị do tình trạng xơ vữa động mạch. Hiện tượng này là do các chất béo tích tụ trong thành động mạch bị vỡ ra và di chuyển đến não. Mảng bám cũng có thể làm cho các thành động mạch dày lên và làm hẹp động mạch khiến cho lượng máu đến não ít đi dẫn đến thiếu máu cục bộ.

Vậy những nguy cơ gây ra đột quỵ do thiếu máu cục bộ là gì?

Điều kiện tuần hoàn là yếu tố chính gây ra tình trạng đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Điều này là do hệ tuần hoàn bị ảnh hưởng bởi những cục máu đông hoặc các mảng bám thành động mạch gây ra. Hãy xem những nguy cơ sau đây:

• Cao huyết áp.
• Xơ vữa động mạch
• Cholesterol cao
• Rung tâm nhĩ
• Đau tim
• Thiếu máu hồng cầu hình liềm
• Rối loạn đông máu
• Tim khuyết tật bẩm sinh

Một số nguyên nhân khác

• Tiểu đường
• Hút thuộc
• Thừa cân
• Nghiện rượu
• Dùng các chất kích thích như Cocain hay Methemphetamine

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ cũng phổ biến hơn ở những người có tiền sử gia đình có người bị đột quỵ hoặc họ đã từng bị. Đàn ông có nhiều khả năng bị chứng này hơn là phụ nữ, trong khi đó người da đen có nguy cơ cao hơn những tộc người khác. Chứng này cũng tăng dần theo tuổi tác.

Làm sao để chẩn đoán?

Bác sỹ thường khám sức khỏe và hỏi về tiền sử của gia đình để chẩn đoán cơn đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Dựa  trên những biểu hiển của người khám họ sẽ đưa ra những ý kiến về việc có thể bị tắt nghẽn ở đâu.

Nếu người đi khám có các triệu chứng như nhầm lẫn hoặc nói chậm, bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm về đường huyết. Vì hiện tượng này có thể do mức đường huyết thấp gây ra.

Chụp CT sọ não cũng có thể giúp phân biệt đột quỵ thiếu máu cục bộ với các vấn đề khác gây chết mô não như xuất huyết hoặc khối u.

Mỗi khi bác sĩ chẩn đoán đột quỵ do thiếu máu cục bộ, họ thường sẽ cố gắng xác định nó bắt đầu khi nào và nguyên nhân gốc gây ra vấn đề. Chụp MRI là cách tốt nhất cho biết cơn đột quỵ xảy ra lúc nào. Còn các kiểm tra để biết được nguyên nhân bao gồm như sau:

• Kiểm tra điện tâm đồ ECG để biết những bất thường của nhịp tim
• Siêu âm tim để kiểm tra sự bất thường hay có máu đông
• Chụp động mạch để xem có bị nghẽn
• Xét nghiệm màu để kiểm tra tình trạng cholesterol và cá vấn đề về đông máu.

Các biến chứng có liên quan đến đột quỵ do thiếu máu cục bộ là gì?

Nếu cơn đột quỵ không được chữa ngay nó có thể gây ra tình trạng hư não hoặc dẫn đến cái chết.

Làm thế nào để đối phó với chứng này?

Điều đầu tiên cần làm là điều hòa nhịp thở, nhịp tim và  giữ cho huyết áp bình thường. Nếu cần thiết thì bác  sĩ phải can thiệp để ổn định huyết áp.

Biện pháp chính để đối phó với đột quỵ do thiếu máu cục bộ là tiêm tĩnh mạch chất chống đông(tissue plasmiogen activator – tPA) để làm vỡ các cục máu đông. Theo khuyến nghị của hiệp hội tim mạch Hoa Kỹ và hiệp hội đột quỵ Hoa Kỳ việc sử dụng tPA hiệu quả nhất là trong vòng 4.5 giờ sau khi cơn đột quỵ xảy ra. Nếu sau 5 giờ thì việc sử dụng tPA không còn tác dụng nữa. Bởi vì tPA có thể gây ra hiện tượng chảy máu và đó là nguyên nhân gây ra các triệu chứng sau:

• Đột quỵ do xuất huyết não
• Chảy máu trong não

Nếu tPA không tác dụng thì các cục máu đông phải được xử lý thông qua phẩu thuật và điều này nên áp dụng trong vòng 24h sau khi xảy ra cơn đột quỵ.

Liệu pháp lâu dài có thể sử dụng aspirin hoặc một loại chống đông máu để tránh việc hình thành các cục máu đông.

Nếu người bị đột quỵ do thiếu máu cục bộ có nguyên nhân từ cao huyết áp hoặc xơ vữa động mạch, thì họ sẽ được bác sĩ chỉ định đặt stent để mở rộng động mạch chủ chổ bị hẹp.

Sau cơn đột quỹ, người bệnh nên ở lại bệnh viên để theo dõi vài ngày. Nếu đột quỵ gây tê liệt hoặc suy yếu nghiêm trọng, họ phải cần tập phục hồi chức năng sau đó.

Làm gì để có thể phục hồi sau cơn đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Phục hồi chức năng nên là điều cần thiết để giúp cho người bị đột quỵ phục hồi lại vận động. Những người trẻ tuổi có cơ hội phục hồi cao hơn những người lớn tuổi.

Việc bạn mắc phải chứng đột quỵ do thiếu máu cục bộ có thể làm bạn gia tăng những căn bệnh khác. Điều này nhắc nhở mọi người rằng hãy kiểm soát những nguyên nhân có thể gây ra đột quỵ. Bỏ hút thuốc lá là một điều quan trong giúp cho việc giảm nguy cơ đột quỵ hoặc có cơ hội phục hồi tốt hơn.

Hãy tìm hiểu xem Đột Quỵ là gì: https://healthymart.vn/cam-nang-suc-khoe/dot-quy-can-benh-nguy-hiem-ban-can-biet-item167.html